Pytania i odpowiedzi

Nie, SIS nie zawiera danych osobowych dotyczących wszystkich obywateli i mieszkańców Unii. 

Znajdują się w nim jedynie dane dotyczące osób i przedmiotów poszukiwanych przez właściwe organy publiczne w krajach UE i państwach stowarzyszonych w ramach Schengen. Prawo Unii reguluje, które dane osobowe można przechowywać w SIS i do jakich celów. Ponadto określa okres, przez jaki dane można tam przechowywać, i kiedy należy je usunąć.

Jeżeli podejrzewasz, że Twoje dane osobowe są przetwarzane w systemie SIS lub w biurach SIRENE niezgodnie z prawem, możesz zażądać usunięcia tych danych i dochodzić swoich praw przed właściwymi organami sądowymi w dowolnym z krajów korzystających z systemu SIS. Więcej informacji znajdziesz w przewodniku SIS dotyczącym prawa dostępu do danych.

Osoba niebędąca obywatelem UE, której właśnie wydano decyzję nakazującą powrót lub której odmówiono wjazdu i pobytu, ma prawo otrzymać informację, czy w SIS zostanie dokonany wpis na jej temat, a także informację o przechowywaniu jej danych. To prawo do informacji może zostać ograniczone, w szczególności ze względu na ochronę bezpieczeństwa narodowego, obronność, bezpieczeństwo publiczne oraz w celu zapobiegania przestępstwom, ich wykrywania, prowadzenia w ich sprawie postępowań przygotowawczych i ich ścigania.

Jeśli uważasz, że dotyczący Ciebie wpis w SIS mógł zostać dokonany niezgodnie z prawem, masz prawo wystąpić o dostęp do danych oraz o ich usunięcie.

Jeśli uważasz, że do SIS wprowadzono nieprawidłowe informacje na Twój temat, masz prawo wystąpić o dostęp do danych oraz o ich skorygowanie lub usunięcie. 

Wszystkie powyższe prawa możesz wykonać w każdym z krajów korzystających z SIS. Listę procedur krajowych i punktów kontaktowych zajmujących się wnioskami o dostęp do danych można znaleźć w przewodniku dotyczącym wykonywania prawa dostępu. Jest ona także dostępna na stronie internetowej Europejskiego Inspektora Ochrony Danych.

Prawo do informacji ma zastosowanie wyłącznie do danych osobowych wprowadzonych do SIS jako część wpisów dotyczących decyzji nakazujących powrót lub jako część wpisów dotyczących odmowy wjazdu i pobytu. Dane te podlegają przepisom ogólnego rozporządzenia o ochronie danych oraz przepisom szczególnym o ochronie danych zawartym w rozporządzeniach regulujących wpisy w SIS dotyczące decyzji nakazujących powrót oraz wpisy w SIS dotyczące odmowy wjazdu i pobytu (rozporządzenie (UE) 2018/1860 i rozporządzenie (UE) 2018/1861). Informacje te są zasadniczo zawarte w decyzji lub przekazywane osobie, której dane dotyczą, w chwili wręczania jej decyzji nakazującej powrót lub decyzji o odmowie wjazdu i pobytu. Każda osoba, której wydano taką decyzję lub w odniesieniu do której utworzono wpis, ma prawo żądać tych informacji.

Dane w SIS można sprawdzić tylko wtedy, gdy prawo UE zezwala na ich wykorzystanie. Dane w systemie mogą być sprawdzane przez organy krajowe podczas pełnienia przez nie funkcji związanych z zarządzaniem granicami i bezpieczeństwem publicznym lub funkcji związanych ze swobodnym przemieszczaniem się osób.

SIS to bardzo bezpieczna i dobrze chroniona baza danych, do której dostęp mają wyłącznie upoważnieni użytkownicy w ramach właściwych organów, którzy są odpowiedzialni za:

• kontrole graniczne, zgodnie z kodeksem granicznym Schengen
• kontrole policyjne i celne prowadzone na terytorium danego kraju oraz koordynację takich kontroli przez wyznaczone organy
• zapobieganie przestępstwom terrorystycznym lub innym poważnym przestępstwom, ich wykrywanie, prowadzenie w ich sprawie postępowań przygotowawczych lub ich ściganie bądź wykonywanie kar w danym kraju, o ile zastosowanie ma dyrektywa o ochronie danych
• badanie warunków i podejmowanie decyzji w odniesieniu do: (i) wjazdu obywateli państw trzecich do strefy Schengen i ich pobytu w krajach tej strefy, w tym wydawania dokumentów pobytowych i wiz długoterminowych oraz (ii) powrotu obywateli państw trzecich, a także przeprowadzania kontroli obywateli państw trzecich, którzy nielegalnie wjechali do krajów strefy Schengen lub przebywają w tych krajach
• kontrole bezpieczeństwa w odniesieniu do obywateli państw trzecich, którzy ubiegają się o ochronę międzynarodową (o ile organy przeprowadzające takie kontrole nie są „organami rozstrzygającymi” zdefiniowanymi w art. 2 lit. f) dyrektywy w sprawie wspólnych procedur udzielania i cofania ochrony międzynarodowej), oraz w stosownych przypadkach do celów wydawania opinii zgodnie z rozporządzeniem Rady w sprawie utworzenia sieci oficerów łącznikowych ds. imigracji
• rozpatrywanie wniosków wizowych i podejmowanie decyzji w sprawie tych wniosków, w tym decyzji o unieważnieniu, cofnięciu wiz lub przedłużeniu okresu ważności wiz, zgodnie z Unijnym kodeksem wizowym
• weryfikację różniących się tożsamości i zwalczanie oszustw dotyczących tożsamości zgodnie z rozdziałem V rozporządzenia w sprawie interoperacyjności
• naturalizację, jak określono w prawie krajowym, do celów rozpatrywania wniosków o naturalizację
• wszczynanie postępowań karnych z oskarżenia publicznego i prowadzenie postępowań przygotowawczych przed wniesieniem aktu oskarżenia, w ramach wykonywania ich zadań określonych w prawie krajowym, a także przez organy koordynujące ich działania
• wydawanie świadectw rejestracji pojazdów, jak określono w dyrektywie Rady w sprawie dokumentów rejestracyjnych pojazdów, wyłącznie do celów sprawdzenia, czy pojazdy i dotyczące ich świadectwa rejestracji oraz tablice rejestracyjne przedstawione organom do celów rejestracji nie zostały skradzione, przywłaszczone, zagubione lub czy nie są poszukiwane do wykorzystania jako dowód w postępowaniach karnych, a dokumenty czy nie zostały sfałszowane
• wydawanie dowodów rejestracyjnych lub zapewnienie zarządzania ruchem w odniesieniu do jednostek pływających, w tym silników jednostek pływających, oraz statków powietrznych, w tym silników statków powietrznych, wyłącznie w celu sprawdzenia, czy jednostki pływające, w tym ich silniki, oraz statki powietrzne, w tym ich silniki, przedstawione organom do celów rejestracji lub podlegające zarządzaniu ruchem nie zostały skradzione, przywłaszczone, zagubione lub czy nie są poszukiwane do wykorzystania jako dowód w postępowaniu karnym
• wydawanie zaświadczeń dotyczących rejestracji broni palnej w celu sprawdzenia, czy osoba ubiegająca się o rejestrację nie jest osobą poszukiwaną w celu aresztowania i wydania albo do celów kontroli niejawnej, rozpytania kontrolnego lub kontroli szczególnej lub czy broń palna, o której zarejestrowanie wystąpiono, nie jest poszukiwana w celu zajęcia lub w celu wykorzystania jako dowód w postępowaniu karnym
• ręczne przetwarzanie wniosków ETIAS przez jednostkę krajową ETIAS zgodnie z art. 8 rozporządzenia ustanawiającego europejski system informacji o podróży oraz zezwoleń na podróż (ETIAS).

Dostęp do SIS mają także:

• Europol, gdy dostęp ten jest niezbędny do wykonywania jego uprawnień
• przedstawiciele krajowi Eurojustu i ich asystenci, gdy dostęp ten jest niezbędny do wykonywania ich uprawnień
• członkowie zespołów Frontexu, gdy dostęp ten jest niezbędny do wykonywania ich uprawnień oraz wymagany z uwagi na plan operacyjny konkretnej operacji.

Organy te mogą mieć dostęp jedynie do tych danych SIS, które są im niezbędne do wykonywania ich zadań. Lista właściwych organów krajowych mających dostęp do SIS jest publikowana co roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Podczas podróży dane obywateli są przetwarzane w różnych systemach w zależności od ich statusu imigracyjnego, celu podróży i wybranego rodzaju transportu. Na przykład dane o pasażerach lotniczych można sprawdzić w SIS i innych systemach zgodnie z dyrektywą w sprawie danych dotyczących przelotu pasażera i dyrektywą w sprawie danych pasażera przekazywanych przed podróżą oraz przepisami transponującymi je na szczeblu krajowym.

Dane obywateli państw trzecich, którzy ubiegają się o wizę, dokument pobytowy lub obywatelstwo w jednym z krajów UE, są sprawdzane w SIS zgodnie z obowiązującym prawodawstwem unijnym lub krajowym. Przy wjeździe do strefy Schengen lub wyjeździe z niej podczas kontroli granicznej sprawdzane jest, czy Twoje dane są w SIS. Dzieje się tak również za każdym razem, gdy jesteś kontrolowany przez funkcjonariuszy organów ścigania w którymkolwiek z krajów korzystających z systemu.

Dane zarejestrowane w SIS mogą być zatrzymywane w systemie jedynie tak długo, jak jest to konieczne do osiągnięcia celu konkretnego wpisu. Po jego osiągnięciu państwo, które dokonało wpisu, musi bezzwłocznie usunąć dane. Prawo Unii wymaga, aby państwa dokonujące wpisów przeprowadzały regularne przeglądy danych przechowywanych w systemie.

W zależności od rodzaju wpisu obowiązują różne okresy przeglądu i zatrzymywania:

• Wpisy do celów aresztowania i wpisy dotyczące osób zaginionych muszą zostać poddane przeglądowi przed upływem pięciu lat.
• Wpisy dotyczące decyzji nakazujących powrót i wpisy dotyczące odmowy wjazdu i pobytu muszą zostać poddane przeglądowi przed upływem pięciu lat.
• Wpisy dotyczące osób, których obecność jest wymagana do celów postępowania sądowego, oraz wpisy dotyczące nieznanych osób poszukiwanych muszą zostać poddane przeglądowi przed upływem trzech lat.
• Wpisy do celów kontroli niejawnej, rozpytania kontrolnego lub kontroli szczególnej oraz wpisy dotyczące dzieci zagrożonych uprowadzeniem lub osób narażonych na niebezpieczeństwo muszą zostać poddane przeglądowi przed upływem roku.
• Wpisy dotyczące przedmiotów przeznaczonych do zajęcia lub wykorzystania jako dowód muszą zostać poddane przeglądowi przed upływem dziesięciu lat lub wcześniej w przypadku niektórych rodzajów przedmiotów.

Państwa mogą przedłużyć okres zatrzymywania w odniesieniu do danego wpisu, jeżeli jest to konieczne i proporcjonalne do osiągnięcia celu tego wpisu. 

Przepisy unijne przewidują, że w pewnych sytuacjach dane pochodzące z systemu mogą być przechowywane na poziomie krajowym zgodnie z prawem krajowym.